به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سمیه پودات سرپرست گروه باستان‌شناختی این منطقه هدف از این بررسی را شناسایی محوطه‌ها و آثار پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی دهستان سردشت از بخش مرکزی شهرستان بشکرد"بشاگرد"، مشخص شدن تعداد آثار و محوطه‌های مربوط به هر یک از دوره‌های نامبرده، روشن شدن وضعیت پراکندگی آنها و سرانجام تهیه نقشه باستان‌شناسی منطقه تحقیق اعلام کرد.
وی گفت: محوطه‌های پیش از تاریخی منطقه، بر فراز تپه‌های محصور بین کوهها یا در دامنه کوههای مرتفع قرار دارند. در اغلب آنها قبوری از دوران پیش از تاریخی و تاریخی به شکل سنگ چین منظم و در ابعاد بسیار بزرگ و طویل دیده می‌شوند، ابعاد این محوطه‌ها، گاه کوچک و گاه در مقایسه با بسیاری محوطه‌های دیگر دوران تاریخی و اسلامی، نسبتاً بزرگ است.
این باستان‌شناس افزود: محوطه‌های شناسایی شده در بخش‌های جنوبی دهستان سردشت از مهمترین محوطه‌های هزاره سوم پیش از میلاد هستند که البته ابزار و دورریزهای سنگی هم در این محوطه‌ها، یافت شده که احتمالاً متعلق به دوران مس سنگی هستند.
وی با اشاره به محوطه‌های تاریخی گفت: بسیاری از محوطه‌های دوران تاریخی در حاشیه سرشاخه‌های رودخانه پشتگر، حاشیه رودخانه شَه باوِغ (شه بابک)، رودخانه سردشت و رودخانه‌های دیگر منطقه خصوصاً در شرق دهستان سردشت در حاشیه رودخانه جگین و شاخه‌های فرعی آن، وجود دارند. اغلب محوطه‌های تاریخی تاکنون شناسایی شده، تک دوره‌ای نیستند. در بسیاری از آنها سفال پیش از تاریخی و سفال یا سازه‌های اسلامی( مثل پی دیوارها، جوهون، انبارهای خرما و قبور) هم دیده می‌شود.
پودات اغلب محوطه‌های شناسایی شده را متعلق به دوران اسلامی دانست و افزود: این محوطه‌ها بیشتر به شکل گورستان هستند. در اغلب محوطه‌های تاریخی، آثاری( سفال، پی دیوار، قبر، ... ) هم از دوران اسلامی دیده می‌شود که این مسأله، نشانگر استمرار فرهنگی در این منطقه است که حتی در گورستانها و سنتهای تدفین نیز دیده می‌شود.
وی با اشاره به این نکته که قبور دوران پیش از تاریخ تا دوران متأخر اسلامی در کنار هم و حتی گاهی بر روی هم دیده می‌شوند، اظهار داشت: قبور اسلامی در بشکرد اغلب به صورت بلوکهای خانوادگی یا طایفه‌ای است که به آنها هریره می‌گویند و اغلب به شکل مدور و گاهی بلوکهای بسیار بزرگ مستطیلی شکل با تعداد بیشتری قبر نسبت به هریره‌های مدور هستند.
وی از دیگر اشکال شناسایی شده استقرارهای فرهنگی در منطقه، علاوه بر محوطه‌ها و گورستانها، به زیارتگاهها، استحکامات دفاعی، انبارهای غله و خرما و دیگر سازه‌های مربوط به کشاورزی( مخازن ذخیره آب و کانالهای آبرسانی، ... ) اشاره کرد.
این باستان‌شناس در ادامه تصریح کرد: با توجه به اینکه شهرستان بشاگرد بخش وسیعی از شرق استان هرمزگان را دربر می‌گیرد و در همسایگی استانهای مهمی چون کرمان در شمال، و سیستان و بلوچستان در شرق آن، قرار گرفته و نیز از جنوب به واسطه شهرستان جاسک به دریای عمان و خلیج فارس می‌پیوندد، بررسی‌های باستان‌شناختی و شناخت وضعیت تاریخی - فرهنگی آن در دوران گذشته، و به تبع آن روشن شدن ارتباطات محوطه‌های منطقه بشکرد / بشاگرد / با استقرارهای حوزه فرهنگی هلیل‌رود - جازموریان، ضروری تشخیص داده شد تا از رهگذر این بررسی‌ها و مطالعات و روشن شدن وضعیت ارتباطی و برهم کنش‌های استقرارهای این حوزه فرهنگی مهم، بتوان نقش منطقه بشاگرد را در میانه این حوزه و به این ترتیب وضعیت بخش مهم و وسیعی از منطقه جنوب شرق کشور را در ادوار گذشته مشخص کرد.
وی افزود: پس از تمام بررسی‌ها و مطالعات انجام شده در منطقه و مطالعه یافته‌های سطحی محوطه‌های شناسایی شده آن در دهستان سردشت، وجود رابطه بین منطقه سردشت و دیگر نقاط حوزه فرهنگی جنوب شرقی ایران - حوزه هلیل رود - جازموریان از جمله شهر سوخته، تپه بمپور، تپه یحیی، تل ابلیس، شهداد و محوطه‌های کمتر معرفی شده این حوزه، در شرق و شمال بشکرد، اثبات و محرز شد.
به گفته پودات شباهت یافته‌هایی که در سالیان اخیر در بررسی‌ها و کاوشهای باستان‌شناختی شهرستانهای میناب(مغ بریمی یا نخل ابراهیمی) و رودان (تم مارون و تم سید دو مورون) درغرب و شمال غرب بشکرد، به دست آمد یافته‌های فرهنگی بشکرد، غیرقابل انکار است.
این باستان‌شناس در پایان گفت: با در نظرگرفتن موقعیت جغرافیایی بشکرد در میانه این حوزه فرهنگی، نقش ارتباطی غیرقابل انکار بشکرد را در هزاره سوم پیش از میلاد تا دوران اسلامی در حوزه فرهنگی جنوب شرق به خوبی می‌توان دریافت و بدون تردید می‌توان گفت که بشکرد حلقه مهمی در زنجیره ارتباط فرهنگهای حوزه هلیل‌رود - جازموریان در جنوب شرق ایران است.
مجوز بررسی‌های باستان‌شناختی دهستان سردشت توسط رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.
نظر شما